Tuesday, September 30, 2008

محتشم کاشانی

کمال‌الدین علی محتشم کاشانی دارای لقب شمس الشعرای کاشانی، مرثیه سرای مشهور ایرانی در آغاز سده ده هجری و هم دوره با پادشاهی شاه طهماسب صفوی در کاشان چشم به دنیا گشود. بيشتر دوران زندگي‌ خود را در اين‌ شهر گذراند و در همین شهر هم در ربيع الاول سال 996 هجری قمری درگذشت. مقبره محتشم در خیابان محتشم كاشان واقع و دارای بارگاهی نسبتا باشکوه است. راه رسیدن به آرامگاه از میان کوچه های باریک و تنگ می گذرد که عبور از آنها با اتومبیل کار نسبتا مشکلی است.

ادامه مطلب »

سهراب سپهری

هراب سپهری دورهٔ‌ ابتدایی را در دبستان خیام کاشان (۱۳۱۹) و متوسطه را در دبیرستان پهلوی کاشان (خرداد۱۳۲۲)گذراند. پس از فارغ التحصیل شدن در دورهٔ‌ دوسالهٔ‌ دانش‌سرای مقدماتی پسران به استخدام ادارهٔ‌ فرهنگ کاشان درآمد. در شهریور ۱۳۲۷ در امتحانات ششم ادبی شرکت نمود و دیپلم دورهٔ دبیرستان خود را دریافت کرد. سپس به تهران آمد و در دانشکدهٔ هنرهای زیبای دانشگاه تهران به تحصیل پرداخت.

ادامه مطلب »

مشهد اردهال

در 42 کیلومتری کاشان در کنار روستای مشهد اردهال در پای کوهی، گنبد و بارگاهی خوش منظره با کاشیکاری طلایی و گلدسته های آبی رنگ خود نمایی می کند که آنرا بارگاه سلطان علی بن محمد باقر (ع) می گویند. مراسم مشهور قالی شویان در همین امام زاده هرساله برگزار می گردد.

ادامه مطلب »

کاشان

دل دو سه روزی کشید، جانب کاشان و دید
جنت و خلدی در آن، جنتیان را مَقَر (هاتف اصفهانی)

کاشان از دیرباز محل زندگی مردمان و مهد تمدن و فرهنگ بوده است. سکه های منقوش و ابنیه بجا مانده از گذشته، سیر پیشرفت و تداوم زندگی را در این ناحیه کهنسال آشکار می سازد. بعد از ظهور اسلام و اعتلای تشیع علوی، مردمان کاشان از نخستین گروندگان به مذهب شیعه بودند و شاید به این دلیل شاهان صفوی به این دیار تعلق خاطر فراوان داشتند. شاه صفی در این شهر درگذشت و شاه عباس دوم نیز در این شهر بر تخت پادشاهی نشست. عهد قاجار دوران گسترش شهر و بازسازی بناهای تاریخی پیشین و بنای عمارت های تازه بود.

یکی از پارک های شهر کاشان؛ عکس از آنوبانینی
یکی از پارک های شهر کاشان


این شهر فرهنگ خیز شعرای بزرگی چون کلیم کاشانی (از پیشروان شعر سبک هندی یا اصفهانی)، محتشم کاشانی (صاحب هفت بند معروف در شرح واقعه کربلا؛ به مطلع: باز این چه شورش است که در خلق عالم است) که بقعه اش همکنون از اماکن مقدس شهر کاشان به شمار می رود؛ و همچنین در عصر حاضر نابغه ای چون سهراب سپهری؛ شاعر، نقاش و هنرمند برجسته سبک رمانتیسم کشورمان (که در مشهد اردهال کاشان به خاک سپرده شده) را به خود دیده است.
از نقاط دیدنی و تاریخی کاشان آنوبانینی می تواند به: تپه های باستانی سیلک، باغ و حمام فین، بازار تاریخی کاشان، مسجد آقا بزرگ و خانه های مجلل و تاریخی: عباسیان، بروجردی ها و طباطبایی؛ اشاره کند.

منابع:
anobanini
hirssa (dot) persianblog (dot) com
دیوان اشعار، هاتف اصفهانی

کوه کرکس

کوه کرکس در جنوب غربي شهرستان نطنز در استان اصفهان واقع شده و ارتفاع آن از سطح دريا 3895 متر مي باشد. کوه کرکس از جمله کوه های بلند در ناحیه مرکزی مرکزی ایران به شمار می رود، به همین دلیل همه ساله در تمام فصول پذیرای ورزشکاران کوهنوردی است که از نقاط مختلف ایران و به خصوص استان اصفهان به قصد فتح این قله عازم نطنز می گردند.

روستای ابیانه

در ۴۰ كیلومتری شمال غربی شهرستان نطنز، در دامنه كوه كركس، روستایی واقع شده است به نام ابیانه. ابیانه نقطه ‏ای خوش منظره و خوش آب و هوا و دارای موقعیت طبیعی مساعدی است. شمار خانه ‏های ابیانه در سرشماری سال ۱۳۶۱ برابر با ۵۰۰ واحد برآورد شده. این خانه‏ ها تماما بر روی دامنه ای در شمال رودخانه برزرود بنا شده است.

ادامه مطلب »

نطنز

شهرستان نطنز از توابع استان اصفهان و در فاصله 120 کیلومتری مرکز استان اصفهان قرار گرفته است. این شهرستان با وسعتی بالغ بر 3397 کیلومتر مربع، بین شهرستان های آران و بیدگل و کاشان از شمال، و اصفهان از جنوب قرار دارد. ارتفاع شهرستان از سطح دریا 1600 متر و در مجاورت کویر مرکزی ایران قرار گرفته است. قدمت این منطقه بنابر تحقیق آنوبانینی به دوره پيش از اسلام بر می گردد.
مهمترين يادگارهای اين شهر؛ مسجد جامع، خانقاه و آرامگاه شيخ عبدالصمد هستند. این شهرستان به لحاظ قرار گرفتن در مسیر کاشان به اصفهان می تواند گردشگران بسیاری را جذب نماید. از برجسته ترین امتیازات این شهرستان؛ آب و هوای لطیف و پاک آن است که نطنز را به صورت مرواریدی سبز و پناهگاهی در برابر بیابان های گرم و سوزان کویر درآورده است. این لطافت در اکثر مناطق آن به خصوص در منطقه کوهستانی که با پوششی از سبزه زاران و چشمه سارها و بیشه ها احاطه شده بیشتر به چشم می خورد. کوه کرکس که از جمله کوه های مرکزی ایران است که با ارتفاع 3895 متر در این شهرستان واقع شده است.
نطنز در سالهای اخیر به دلیل احداث تاسیسات غنی سازی اورانیوم در آن علاوه بر اینکه در سطح کشور بسیار معروف تر شده است؛ برای جهانیان؛ خاصه کسانی که به مسائل انرژی هسته ای ایران علاقه مند هستند به نامی آشنا تبدیل گشته است.

منابع:
anobanini
natanz (dot) persianblog (dot) com
wikipedia (dot) org

نایین

نایین یا نائین یکی از شهرهای استان اصفهان در مرکز ایران است. اين شهر مركز شهرستان نايين محسوب مي‏شود که در منطقه دشت کویر قرار گرفته و آب و هوایی خشک و کویری دارد. نایین شهر کوچکی است که در زمان هاي گذشته از حیث جمعیت و اوضاع کلی، بهتر از امروز بوده و اغلب روستاها و آبادی های تابعه آن دارای جمعیت و آبادانی بیشتری بوده است.

مناطق دیدنی و تاریخی شهر نایین؛ استان اصفهان؛ عکس از علی مجدفر

مناطق دیدنی و تاریخی شهر نایین؛ استان اصفهان؛ عکس از علی مجدفر
تصاویری از مناطق دیدنی نایین؛ عکس از علی مجدفر

نايين شهري بسيار قديمي است كه قدمت آن را مي‏توان به راحتي از مشاهده بناي بزرگ و كهن نارين قلعه يا نارنج قلعه دريافت. نارين قلعه بنايي با قدمت چند هزارساله است، كه بر بلندي بنا شده و به نظر مي‏رسد دژي بوده كه مردم به عنوان پناهگاه از آن استفاده مي‏كرده‏اند. مسجد جامع نايين از لحاظ قدمت دومين مسجد پابرجا در ايران است.

مناطق دیدنی و تاریخی شهر نایین؛ استان اصفهان؛ عکس از علی مجدفر

مناطق دیدنی و تاریخی شهر نایین؛ استان اصفهان؛ عکس از علی مجدفر
تصاویری از مناطق دیدنی نایین؛ عکس از علی مجدفر

نایین از زمان ناصرالدین شاه تابع یزد بود و از سال ١٣٢٧ به یکی از شهرهای استان اصفهان تبدیل شد.
نايين به دليل فرشهاي زيباي خود معروف است. طرح فرش نايين شهرت جهاني دارد. با اين حال فرشبافي در نايين قدمتي كمتر از ١٠٠ سال دارد. در حقيقت با افول صنعت عبابافي، صنعتگران و هنرمندان عباباف به بافتن فرش روي آوردند. پيش از فرش، كيفيت عباي نايين نيز در ايران بسيار مشهور بوده است.

مناطق دیدنی و تاریخی شهر نایین؛ استان اصفهان؛ عکس از علی مجدفر

مناطق دیدنی و تاریخی شهر نایین؛ استان اصفهان؛ عکس از علی مجدفر

مناطق دیدنی و تاریخی شهر نایین؛ استان اصفهان؛ عکس از علی مجدفر
تصاویری از مناطق دیدنی نایین؛ عکس از علی مجدفر

منابع:
anobanini

شهر نیاسر

شهر نیاسر، مرکز بخش نیاسر از توابع شهرستان کاشان و استان اصفهان بوده و در فاصله 24 کیلومتری شمال غربی کاشان قرار دارد. شهر نیاسر از طریق اتوبان در فاصله 240 کیلومتری تهران، 260 کیلومتری شهرستان اصفهان قرار دارد. هر ساله از اواسط اردیبهشت، نیاسر به یکی از بهشت های دیدنی ایران تبدیل می شود. نیاسر یکی از مراکز مهم تولید گل محمدی، گلاب و عرقیات گیاهی در کشور است. چنین ویژگی کم نظیری به سبب قرارگیری در دامنه کوه های کرکس و وجود چشمه پر آب اسکندریه و قنات های زیادی است که محدوده هایی به وسعت 800 هکتار را به زیر کشت برده است.

منظره ای از شهر نیاسر؛ عکس از آنوبانینی منظره ای از شهر نیاسر؛ عکس از آنوبانینی
مناظری از نیاسر

نیاسر شهری قدیمی است که تمام تاریخ و قدمت خود را مدیون چشمه آبی است که به نام چشمه اسکندریه شناخته می شود. افسانه های جالبی در مورد نحوه به وجود آمدن این چشمه گفته شده است. در یکی از این افسانه ها آمده؛ اسکندر بن فیلقوس که از دانیال پیامبر علم کشف اسرار را یاد گرفته بود، روزی از این منطقه می گذشته و با دیدن کوه کنار نیاسر؛ از وجود چشمه ای در آنجا خبر می دهد. با کندن زمین چشمه پدیدار شده و همین چشمه زمینه آبادانی منطقه را ایجاد می نماید. بر اساس همین افسانه اسم این چشمه را اسکندریه گذاشته اند. آبشار نیاسر هم در واقع زاییده همین چشمه است.

منظره ای از نیاسر در ایام گلابگیری؛ عکس از آنوبانینی
منظره ای از نیاسر در ایام گلابگیری

غار تاریخی رئیس و لایه کهن زیرین آن، چهار طاقی (آتشکده) ساسانی، بافت تاریخی با بناهای عمومی و مسکونی متعدد و گوناگون، باغهای گسترده، گلستانهای زیبا و قرارگیری در دامنه کوه به همراه چشمه اسکندریه و آبشار معروف نیاسر و باغ و کوشک تالار، این شهر را به یکی از شهرهای تاریخی و گردشگری کشور تبدیل نموده است. این شهر همه ساله و به خصوص در ایام گلابگیری پذیرای گردشگران و تورهای گردشگری از اقصی نقاط کشور است.

نیاسر؛ عکس از آنوبانینی
نیاسر

منابع:
anobanini
niasar (dot) com

شهر قمصر

بیا تا سوی قمصر بار بندیم
دو روزی بر بروت ری بخندیم (ملک الشعرای بهار)

شهر قمصر یکی از دیدنی ترین شهرهای استان اصفهان مخصوصا در فصل بهار است. قمصر یکی از قطب های تولید عرقیات گیاهی و گلاب در ایران است؛ که گلاب آن حتی در کشور های خارجی نیز شناخته شده بوده و دارای شهرت جهانی می باشد. این شهر همه ساله به خصوص در ایام گلابگیری که از اواسط اردیبهشت آغاز شده و تا اواخر بهار ادامه دارد، پذیرای هزاران گردشگر است. در این ایام تمام شهر پوشیده از درختان زیبا و رنگارنگ، همراه با بوی مطبوع و دلنشین گلاب و گل های محمدی است. برگزاری سالیانه جشنواره گل و گلاب در این فصل در قمصر نیز خود باعث جلب گردشگران بسیاری می شود.

گلستان های زیبای قمصر؛ کاشان؛ عکس از آنوبانینی
گلستان های زیبای قمصر؛ کاشان


گلستان های زیبای قمصر؛ کاشان؛ عکس از آنوبانینی
گلستان های زیبای قمصر؛ کاشان


گلستان های زیبای قمصر؛ کاشان؛ عکس از آنوبانینی
گلستان های زیبای قمصر؛ کاشان


طبیعت زیبا و سحرانگیز قمصر در دل کویر آن را به بهشتی برای ساکنان شهرهای اطراف تبدیل کرده است که به لحاظ خوش آب و هوا بودن، مهمان نوازی مردم آن و همچنین نزدیکی نسبی به تهران یکی از بهترین نقاط برای مسافرت های یک و دو روزه به خصوص در بهار و تابستان است.


طبیعت سحرانگیز قمصر در ایام گلابگیری؛ کاشان؛ عکس از آنوبانینی
طبیعت سحرانگیز قمصر در ایام گلابگیری؛ کاشان


مسافران علاوه بر هتل بسیار زیبای شهر می توانند از خانه های روستایی که مردم محلی با بهایی بسیار مناسب در اختیار مسافران قرار می دهند نیز استفاده کنند؛ که به عقیده آنوبانینی با توجه به آنکه این خانه ها اغلب در دل باغ های پر میوه و سر سبز و زیبا قرار دارد می تواند در نوع خود بسیار جال و خاطره انگیز باشد.


پارک های زیبای قمصر؛ استراحت گاه مسافران؛ عکس از آنوبانینی
پارک های زیبای قمصر؛ استراحت گاه مسافران


منابع:
anobanini
دیوان اشعار، ملک الشعرای بهار

معرفی استان اصفهان

ای سپاهان، سروری کن بر زمین، چون آسمان
در جهان، تا تو ولادتگاه چونین سروی (سنایی)

استان اصفهان با مساحتی حدود ۱۰۵۹۳۷ کیلومتر مربع در مرکز ایران واقع شده و از شمال به استان‌های مرکزی، قم و سمنان، از جنوب به استان‌های فارس و کهکیلویه و بویراحمد، از غرب به استان‌های لرستان و چهارمحال بختیاری و از شرق به استان های یزد و خراسان محدود است.
بر اساس آخرین تقسیمات كشوری، اصفهان دارای 17 شهرستان، 60 شهر، 37 بخش و 116 دهستان و مركز آن شهر اصفهان است. شهرستان های استان اصفهان عبارتند از اصفهان، اردستان، برخوار و میمه، خیمنی شهر، خوانسار، سمیرم، شهرضا، فریدن، فریدون شهر، كاشان، فلاورجان، گلپایگان، لنجان، مباركه، نائین، نجف آباد، نطنز و شاهین شهر.
در روزگاران پیش، منطقه و شهر اصفهان (سپاهان) نقش پلی را داشت که قسمت‌های کم ارتفاع شرق فلات ایران را با سرزمین‌های کوهستانی غرب مرتبط می‌ساخت و برای اطراق سرمازدگان کوهستان غرب و گرمازدگان و خستگان هوای خشک شرق، محل مناسب و مطلوبی بود. در غرب استان و در کوهستان های فریدن، آثار جاده‌ای باستانی وجود دارد که شاید بیانگر واقعیت فوق باشد. استقرار جلگه اصفهان در میان بیابان‌ها و کوه‌های خشک مرکزی ایران از یک طرف و اهمیت و موقعیت ارتباطی ویژه آن در مرکز فلات پهناور ایران از طرف دیگر، تاریخ و پیشینه آن را به پیشینه کشور ایران مرتبط کرده است.

نقشه تقسیمات استان اصفهان؛ عکس از سازمان نقشه برداری کشور


نقشه گردشگری استان اصفهان
نقشه تقسیمات استان اصفهان؛ عکس از سازمان نقشه برداری و میراث فرهنگی


استان اصفهان یکی از بزرگ‌ترین مراکز تولید انواع مختلف صنایع دستی ایران به شمار می‌رود و از دیرباز گهواره هنرهای زیبا و صنایع دستی بوده است. تزئینات آجری، کاشی کاری، گچ بری و انواع خط در آثار تاریخی اصفهان، از قرنها پیش تا دوره معاصر، بر اطراف و جوانب مناره‌ها و داخل و خارج مساجد و قصرها زینت بخش بوده است.
اصفهان،به نظر آنوبانینی هم به لحاظ غنی بودن از آثار متنوع باستانی و هم به دلیل وجود امکانات رفاهی مناسب برای گردشگران؛ همه ساله پذیرای تعداد بیشماری از مسافران و تورهای مسافرتی خارجی و داخلی می باشد. علاوه بر شهر اصفهان، وجود آثار باستانی و دیدنی های طبیعی در برخی دیگر از شهرهای استان همچون کاشان، قمصر، نیاسر، سمیرم،آران و بیدگل و... بر جذابیت های این استان افزوده است.
اصفهان از گذشته بسیار دور یکی از مهمترین مناطق ایران بوده است و به همین لحاظ نیز همواره مورد تاخت و تاز پادشاهان قرار گرفته است؛ که وحشیانه ترین این حملات نیز مانند بسیاری دیگر از نقاط کشور یکی حمله مغول و قتل عام مردم آن در سال634 ه.ق. (که در آن شاعر بزرگ آن دیار؛ کمال الدین عبدالرزاق اصفهانی؛ مشهور به خلاق المعانی؛ نیز به شهادت میرسد.)
و دیگر، دو بار حمله تیمور لنگ بود؛ که این سفاک، در یکی از وحشیانه ترین جنایات بشری 70 هزار نفر از مردم اصفهان را در اواخر قرن هشتم هجری قتل عام کرد و به خاک و خون کشید. اما اصفهان در طول تاریخ، شهری فرهنگ پرور بوده و بزرگان بسیاری را به ادب و فرهنگ ایران زمین تقدیم کرده است. از مهمترین این بزرگان میتوان به حمزه اصفهانی، ادیب و نویسنده بزرگ قرن چهارم هجری، جمال الدین عبدالرزاق اصفهانی و پسرش کمال الدین (خلاق المعانی) شعرای بزرگ قرن هفتم و هشتم؛ هاتف اصفهانی صاحب ترجیع بند معروف "ای فدای تو هم دل و هم جان" و... اشاره کرد.
در این میان اصفهان مامن شاعران بزرگی چون اوحدی و صائب نیز بوده است که به علت سکونت آنان در اصفهان آنها را اصفهانی نیز نامیده اند. نکته دیگری که در این زمینه قابل اشاره است آن است که به دلیل سکونت بسیاری از شاعران بزرگ سبک هندی در اصفهان به این سبک شعری که کلیم کاشانی، صائب و بیدل از بزرگان آن بوده اند سبک اصفهانی نیز می گویند.

منابع:
anobanini
fa (dot) wikipedia (dot) org
irankulturevi (dot) com
تاریخ ادبیات، دکتر ذبیح ا.. صفا
تاریخ ادبیات ایران، ادوارد براون
دیوان اشعار، سنایی غزنوی
شاهنامه، فردوسی

Tuesday, February 19, 2008

انوبانینی

نقش برجسته آنوباني‌ني اثري به جا مانده از "آنوباني‌ني" پادشاه "لولوبي‌ها" است. "لولوبي‌ها" از اقوام زاگرس نشين بوده و پيش از آريايي‌ها (پارس و ماد )، در چهارهزار و هشتصد سال پيش زندگي مي‌كردند. نقش برجسته آنوباني‌ني در 120 كيلومتري كرمانشاه و در شهرستان سرپل‌ذهاب و برصخره‌اي معروف به "ميان‌كل" قرار دارد.

سنگ برجسته آنوبانی نی
سنگ برجسته آنوبانی نی؛ سرپل ذهاب

در آخرین بازدید تیم آنوبانینی که در تاریخ 5 اسفندماه 1385 صورت گرفت؛ علاوه بر دو نقش شناخته شده، دو نقش برجسته دیگر توسط اهالی محل نشان داده شد که حکایت از غنای تاریخی منطقه و در عین حال ناشناخته بودن آن دارد. یکی از آثار بر روی کوه سمت راست و در ضلع شمالی کوه، در زیر غاری کوچک واقع شده و اثر دیگر بر روی کوه سمت چپ و در ضلع جنوبی آن حک شده است. البته این دو نقش برجسته نیز به سرنوشت هم نوعان خود دچار شده اند و فرسایش های طبیعی و غیر طبیعی باعث گردیده دیدن آنها به سختی امکان پذیر باشد. به هر حال در ادامه، محور صحبت بر روی نقش شناخته شده و معروف آنوبانی نی خواهد بود.
با توجه به شباهت بسيار بين نقش برجسته آنوبانی نی و كتيبه بيستون، مي‌توان مقدمات آن را براي ثبت در فهرست آثار جهاني به عنوان الحاقيه بيستون آماده كرد. اين نقش برجسته يكي ازقديمي‌ترين نقش برجسته‌هاي كشور است كه ‌حداقل دو هزار سال از كتيبه داريوش قديمي‌تر است. این اثر در ارتفاع نسبتا زیادی از سطح زمین (حدودا 16 متر) و در منطقه ای دور از دسترس قرار دارد. همین عامل احتمالا مهمترین دلیل برای سالم ماندن آن در طول هزاران سال می باشد. جنگ تحمیلی در سالهای اخیر شاید بیشترین آسیب را در طول تاریخ به این اثر زده باشد. 30 درصد اين اثر بر اثر تركش‌هاي جنگ تحميلي عراق عليه ايران آسيب ديده است.


سنگ نوشته آنوبانی نی
موقعیت سنگ برجسته آنوبانی نی و سنگ برجسته اشکانی؛ سرپل ذهاب

اين نقش برجسته تصويري از آنوباني‌ني‌، الهه "ني‌ني" و 9 اسير است. سطحي كه نقش بر آن حجاري شده به دو قسمت تقسيم شده در قسمت بالا و سمت چپ "آنوباني‌ني" كه پاي چپ خود را روي سينه اسيري نهاده ، قرار دارد. او در دست چپ كه روي سينه نهاده كمان و نيزه‌اي و در دست راست تبري دارد. نيم‌تنه شاه برهنه است و دامني از كمر تا زانو او را مي‌پوشاند. كمربندي با تزئين ويژه اين دامن را نگه ‌مي‌دارد. آنوباني‌ني كفش‌هاي بندي به پا دارد. در زير پاي چپ او اسيري قرار دارد كه يك حلقه بيني و دست راست او را به هم گره زده است. شست چپ پاي الهه ني‌ني از ميان اين حلقه رد شده‌است. الهه با پيراهني مطبق (طبقه‌طبقه) كه شانه راست او را نمي‌پوشاند در مقابل پادشاه ايستاده‌ و با دست راست حلقه‌اي را رو به شاه گرفته است. در دست چپ نيز نيزه‌اي فلزي دارد. اين نيزه از بيني دو اسير پشت سر او گذشته است. تمامي اسيران نقش آنانوباني‌ني برهنه هستند و تنها يكي از آن‌ها كلاه بر سر دارد. آرايش موي اين اسير با بقيه اسيران متفاوت است.


تصویر بازسازی شده نقش آنوبانی نی
تصویری بازسازی شده از سنگ برجسته آنوبانی نی؛ سرپل ذهاب

در زير پاي الهه و دو اسير پشت سر وي کتيبه اي به زبان اکدي بدین مضمون نوشته شده است:

“آنوباني ني پادشاه لولو بوم تصوير خويش و تصوير ني ني را بر کوه بادير نقش کرد. آن کس که اين لوح را محو کند به نفرين و لعنت آنو، آنونوم، بل، بليت، رامان، ايشتار، سين و شمش گرفتار باد و نسل او بر باد رواد”.

به دليل شباهت زياد، بسياري اعتقاد دارند كه داريوش كتيبه بيستون را با الهام از آنوباني‌ني بر دل كوه بيستون حك كرد. هر دو نقش در يك شاهراه ارتباطي باستاني قرار دارند. اين شاهراه پس از گذر از بيستون، طاق‌گرا را پشت سر مي‌گذارد، از سرپل‌ذهاب محل نقش آنوباني‌ني مي‌گذرد و به بين‌النهرين مي‌پيوندد. همچنين در هر دو نقش پادشاهان فاتح تجسم شده‌اند و هر دو تير و كمان دارند. تعداد اسيران در هر دو نقش 9 نفر هستند. البته بعد‌ها آخرين پادشاه سكاها تصوير خود را روي كتيبه بيستون نقش مي‌كند.
در هر دو نقش قد اسيران از قد پادشاهان كوتاهتر است. هر دو پادشاه پا روي سينه يكي از اسيران گذاشته‌اند. در هر دو نقش دست اسيران از پشت بسته شده و قدرت پادشاهان به توجه و توفيق خدايان بستگي دارد. در هر دو نقش الهه‌ها نقش نماينده خدا را دارند كه حلقه قدرت را به پادشاهان مي‌دهند.
البته تفاوت هایی مابین این دو اثر نیز وجود دارد. برخلاف كتيبه بيستون، در نقش آنوباني‌ني از ملازمان خبري نيست. همچنين در كتيبه بيستون اسرا در يك صف قرار دارند اما در نقش برجسته پادشاه لولوبي‌ اسرا در دو صف نقش شده‌اند. در آنوباني‌ني همه اسرا برهنه‌اند اما در كتيبه بيستون همه لباس به تن دارند. در نقش آنوبانی نی، ايشتار اسرا و دشمنان پادشاه را خود به دست پادشاه مي‌دهد اما در بيستون فروهر هيچ نقشي ندارد و تنها در بالاي نقش حك شده است.
علاوه بر نقش ذکر شده، در سمت چپ رودخانه بر روی کوه دیگری در فاصله حدود 100 متری نقش دیگری وجود دارد که البته به دلیل شرایط نامساعد جوی برجستگی آن تا حد زیادی از بین رفته و در شرایط نوری خاص و با دقت فراوان می توان آنرا دید. این نقش نیز در ارتفاع و در نقطه ای صعب العبور قرار دارد. در اين نقش، تصوير دو نفر ديده مي شود. نفر سمت چپ مردي را با مشخصات آنوباني ني به حالت ايستاده و به صورت نيم رخ نشان مي دهد. وي کلاه نمدي بر سر، لباس کوتاه مطبقي بر تن، سلاحي در دست راست و کماني در دست چپ دارد و پاي چپ خود را بر روي سينه اسيري نهاده است. در مقابل او نيز رب النوعي به حالت ايستاده حجاري شده است. اين الهه نيز کلاه بزرگي بر سر و پيراهني تا مچ پا بر تن دارد. وي در حال اهداء حلقه سلطنتي به شخصيت مقابل خود است. در حدفاصل اين دو شخصيت، دايره اي نقش شده که در داخل آن ستاره اي چهار پر ديده مي شود.


نقش دوم آنوبانی نی
یکی دیگر از نقوش برجسته آنوبانینی

در پايين نقش برجسته آنوباني ني، نقش برجسته يکي از حاکمان اشکاني سوار بر اسب ديده مي شود. شاه اشکاني با بدني نيم رخ و صورتي تمام رخ حجاري شده است. وي کلاهي شرابه دار بر سر دارد و گوشه هاي بلند آن بر روي شانه هايش افتاده است. پيِراهن او کوتاه - تا بالاي ران – و شلوارش گشاد است. سوار با دست راست افسار اسب را گرفته است. در جلوي او مردي از بزرگان به حالت ايستاده، در حال اهداي گل به شاه، حجاري شده است. در گوشه چپ اين نقش، کتيبه اي به خط پهلوي به اين مضمون نوشته شده است: “اين پيکر گودرزشاه بزرگ پسر گيو”.


نقش گودرز
نقش برجسته دوره اشکانی؛ سرپل ذهاب

برای دیدن این نقوش باید کمی تلاش کنید. از میان شهر باید بگذرید و از خیابانهای تو در تو و بدون اسم سراغ "میان کل" و یا در اصطلاح محلی "ناو کل" را بگیرید. البته تنگه بین این دو کوه از همه جای شهر کوچک سرپل ذهاب دیده می شود. رودخانه ای شهر نیز می تواند راهنمای خوبی باشد. برخلاف جهت رودخانه حرکت کنید تا به میان تنگه برسید. پیاده طی کردن این مسیر هم خالی از لطف نیست. شهر کوچک است و از مرکز شهر که به اسم "چهار راه احمد بن اسحاق" یا "چهار راه میر احمد" شناخته می شود تا کنار نقوش کمتر از یک ربع ساعت طول می کشد. برای دیدن نقوش سمت چپ، قسمت انتهایی کوه سمت چپ را دور زده و سعی کنید از همان پایین و روی جاده نقش را بیابید. دو نقش در دو طرف کوه و تقریبا به صورت قرینه نسبت به هم قرار گرفته اند.


نقش اصلی آنوبانی نی
موقعیت سنگ نوشته آنوبانینی؛ سرپل ذهاب

برای دیدن نقوش سمت راست باید کمی بیشتر تلاش کنید. دو نقش (آنوبانی نی شناخته شده و نقش پادشاه اشکانی) در داخل حیاط یک دبیرستان دخترانه قرار دارد و احتمالا در ساعاتی که دبیرستان تعطیل است باید برای دیدن آن بروید و البته در این زمان هم باید از بابای مدرسه کلی خواهش و تمنا کنید که شما را راه بدهد. البته در آخرین بازدید تیم آنوبانینی؛ ظاهرا اقداماتی برای مجزا کردن نقوش از مدرسه در حال انجام بود. نقش سومی هم بر روی همان کوه وجود دارد که برای دیدن آن باید زیر غار کوچک کنار نقش قدیمی آنوبانینی را جستجو کرد.

منابع:
anobanini

Anobanini